Љубица Ангелковa
„Далеку во мариовските ридишта, заградено од сите страни со дабова и борова гора, на дното на некогашното езеро се распрострело мариовското централно село Витолишча“. Вака го започнува својот роман „Крпен Живот“ писателот Стале Попов.
Понатаму тој продолжува…„Легендата кажува дека многу одамна, а кога — не се знае, живееле долу крај реката Црна во селиштето Разлог тројца браќа: Раде, Гале и Вите... Прибирајќи ги есено време коњите, Вите видел убави орници со богата паша, па една есен си направил нешто меќанец — колипка — во полите на овие високи планини, презимувал, а пролетта си ги дотерал и овците и говетцата. Така: Вите се заселил во оваа котловинка и ги удрил темелите на сегашното Витолишча; по неговото име го добила името и самата населба“.
Така Стале Попов, преку животот на семејството Сукаловци, во овој роман ни објаснува како се живеело на времето во ова село, толку живописно што си помислуваш дека и ти си таму, со нив, некаде од страна и ги набљудуваш, сакаш да им помогнеш кога имаат мака, да се израдуваш со нив кога се весели или да си починиш и помуабетиш на пауза, кога сакаат да пододморат од аргатската работа.
А за минатото на селото може да зборуваме уште многу. Може да се вратиме поназад во времето. Некаде во XV – XVI век, кога во Витолиште живееле 100 – 200 семејства. Или во записите на Јордан Хаџи Константинов – Џинот од XIX век, каде стои дека тука имало преку 200 населени куќи. Или за време на Првата и Втората Светска војна, кога ова село била важна стратешка локација на Германците, па дури имало и написи со германски имиња на некои од улиците. Минато во кое селото имало училишта, анови, цркви, манастири, преполно сретсело, деца, свадби и крштевки. Село кое било седиште на царската управна власт и во кое живееле преку 2000 луѓе.
Минато во кое селото имало живот.
22, Јуни 2020
Дешат како географска одредница не звучи така отмено како Шара, Кораб или Бистра, но ако малку подлабоко се загребе по планинскиот инвентар на Македонија, во оваа западна планинска трансферзала, ве очекува овој фантастичен планински бисер.
Која е логиката на некои градби?
6 Јули, 2019
Што да кажеме, а да не го повториме веќе кажаното?
По еден тесен асфалтен пат кој потоа се претвора во земјен, се возиме во еден идиличен крај кој не знаеме дали припаѓа Кичевско или Демирхисарско.
Цер е нашата цел.
Битолчани се горди луѓе. Горди на славното минато, клавирите, конзулите, Манаки, Кемал Ататурк, првата гимназија, Широк Сокак. Но, има една работа која им го дава цело право за таа гордост, независно од се’ претходно наведено. Грандиозната Баба планина. Распослана помеѓу Пелагонија и Преспа, на само неколку километри од Битола, не може да ве остави рамнодушни. Дали со своите шуми и надалеку познатата молика, дали со своите глацијални езера или десетиците врвови со преку 2000 метри.
Овој текст не е за нејзиниот највисок врв, но сигурно за еден од најубавите. Вртешка. Ако одите од Ресен кон Битола, ќе ја забележите гордо издигната пред превојот Ѓавато, од десна страна, како се раздвојува од другите гребени. И точно од овде го започнавме нашето искачување, од црквата “Успеасение на Пресвета Богородица” на овој превој, иако Вртешка може да се искачи и од едно од најубавите потпелистерски села – Маловишта. Од точката на стартот, па до самиот врв има околу 6-7 километри одење. И тука на почеток, знак, кој го означува почетокот на националниот парк Пелистер – најстариот национален парк во поранешна Југославија.
Добредојдовте во ‘Stobis, vetus urbs’, како што го нарече римскиот историчар Ливи градот Стоби.
Ова тло во таа древна римска временска рамка, го имаше можеби највеличенствениот период од историјата на Македонија.
Период во кој кралевите ги обединувале луѓето.
Кралевите Филип II и Александар III.
Обединувале, но и го освоиле до тогаш целиот познат свет.
Стоби распослан на крстосница, ги уживаше највисоки привилегии во Римската империја.