Живото платно на Шарената џамија

Сместена во Тетово, како редок архитектонски скапоцен камен, таа им им пркоси на очекувањата на посетителите. Тоа е  џамијата каде историјата, уметноста и духовноста се спојуваат во енергична експлозија на бои. Шарена Џамија, не е само верски споменик…таа е визуелен дневник на душата на градот.

Тетово, одамна е културен крстопат, кој ги апсорбира влијанијата од Византиската, Бугарската, Српската и Отоманската империја низ вековите. Секоја ера оставила неизбришлива трага, при што џамијата служи како живописно претставување на ова повеќеслојно минато.

Од раздвижените чаршии на Истанбул до древните улици на Маракеш, исламската архитектура често асоцира на слики на величествени куполи, високи минариња и сложена калиграфија. Сепак, во Тетово приказната добива неочекуван пресврт. Шарената џамија им се спротиставува на конвенционалните норми со својата жива фасада, која повеќе потсетува на барокна палата отколку на традиционално духовно место. 

Зачекорувањето во џамијата е слично на влегувањето во еден гоблен, исткаен со приказни од минатото. Ѕидовите се украсени со претстави на кои се прикажани цветни елемнти и арабески. Тоа е волшебен спој на отоманската величественост и балканскиот шарм, раскажувајќи приказна за градот на раскрсницата на империите.

Изградена е на крајот од 15 век, во 1495 година, но денешниот изглед го добила 350 години подоцна благодарение на Абдурахман-паша. Се претпоставува дека ремек-делото го создале мијачките тајфи кои граделе и зографисале.

Споменикот е репрезентативен примерок и уникатна уметничка реализацијани со векови овој објект ја чува својата верска, воспитно-образовна и културна функција.

Композициски, Шарената џамија се состои од сала на молитви, хајат, минаре, турбе, чешма со знаци над гробови. Сите се опкружени со ѕид изграден со отвори – мукаби и покриен со ќерамиди. Главниот влез во дворот на џамијата е на запад, но постојат уште два влеза, на југоисток и на северната страна.

Цртежите во џамијата, иако зачудувачки по својата живост, служат и како историски запис. Тие суптилно плетеат елементи од различни епохи, нудејќи им на остроумните набљудувачи визуелна временска рамка на една еволуција. Мотивите на флората и фауната, на пример, се верува дека се инспирирани од богатиот биодиверзитет на регионот. Приказите на градовите, од друга страна, се знак на трговските патишта што некогаш минувале низ Тетово, поврзувајќи го со другите поголеми трговски и културни центри.

Човек не може а да не се восхитува на издржливоста на оваа структура и заедницата што ја зачувала. И покрај бројните неволји, од пожари до општествено-политички пресврти, џамијата остана цврста, повторувајќи ја истрајноста на жителите кои решиле да ја сочуваат.

За модерниот патник, посетата на Шарената џамија е повеќе од само визуелно уживање. Таа е како патување во аналите на историјата. Секоја четка, секоја нијанса, секој сегмент раскажува приказна, која чека да биде откриена. И кога човек ќе излезе, назад во живописните улици на Тетово, има огромно чувство на благодарност – за уметниците од минатото, чуварите на денешницата и ветувањето за уште многу приказни што доаѓаат

You may also like

Leave a Comment