“Ајде слушај слушај, калеш бре Анѓо…” , само не би продолжиле со “што тамбурата свири”, туку со фактот што куќата на човекот кој инспириран од оваа македонска народна песна го напиша романот “Калеш Анѓа”, а неговата родна куќа, денес од негрижа е скоро целосно распадната.
Places
Се будите едно зимско утро и одлучувате тој ден да го посветите на еден ангел.
Велат на најубавиот ангел на Балканот.
На ангелот од Курбиново.
Утрото е зимско, но ведро.
Возиме кон езерото. Преспанското.
На патот кој води кон селото Курбиново.
„Далеку во мариовските ридишта, заградено од сите страни со дабова и борова гора, на дното на некогашното езеро се распрострело мариовското централно село Витолишча“. Вака го започнува својот роман „Крпен Живот“ писателот Стале Попов.
Понатаму тој продолжува…„Легендата кажува дека многу одамна, а кога — не се знае, живееле долу крај реката Црна во селиштето Разлог тројца браќа: Раде, Гале и Вите... Прибирајќи ги есено време коњите, Вите видел убави орници со богата паша, па една есен си направил нешто меќанец — колипка — во полите на овие високи планини, презимувал, а пролетта си ги дотерал и овците и говетцата. Така: Вите се заселил во оваа котловинка и ги удрил темелите на сегашното Витолишча; по неговото име го добила името и самата населба“.
Така Стале Попов, преку животот на семејството Сукаловци, во овој роман ни објаснува како се живеело на времето во ова село, толку живописно што си помислуваш дека и ти си таму, со нив, некаде од страна и ги набљудуваш, сакаш да им помогнеш кога имаат мака, да се израдуваш со нив кога се весели или да си починиш и помуабетиш на пауза, кога сакаат да пододморат од аргатската работа.
А за минатото на селото може да зборуваме уште многу. Може да се вратиме поназад во времето. Некаде во XV – XVI век, кога во Витолиште живееле 100 – 200 семејства. Или во записите на Јордан Хаџи Константинов – Џинот од XIX век, каде стои дека тука имало преку 200 населени куќи. Или за време на Првата и Втората Светска војна, кога ова село била важна стратешка локација на Германците, па дури имало и написи со германски имиња на некои од улиците. Минато во кое селото имало училишта, анови, цркви, манастири, преполно сретсело, деца, свадби и крштевки. Село кое било седиште на царската управна власт и во кое живееле преку 2000 луѓе.
Минато во кое селото имало живот.
Која е логиката на некои градби?
По еден тесен асфалтен пат кој потоа се претвора во земјен, се возиме во еден идиличен крај кој не знаеме дали припаѓа Кичевско или Демирхисарско.
Цер е нашата цел.
Добредојдовте во ‘Stobis, vetus urbs’, како што го нарече римскиот историчар Ливи градот Стоби.
Ова тло во таа древна римска временска рамка, го имаше можеби највеличенствениот период од историјата на Македонија.
Период во кој кралевите ги обединувале луѓето.
Кралевите Филип II и Александар III.
Обединувале, но и го освоиле до тогаш целиот познат свет.
Стоби распослан на крстосница, ги уживаше највисоки привилегии во Римската империја.
Еве ова не поттикна во тој сив и дождлив ден да го откриеме Вир.